رویکرد پرسشگرایانه
سیاسی اجتماعی اقتصادی و انتقادیرویکرد پرسشگرایانه
سیاسی اجتماعی اقتصادی و انتقادیسیاسی اقتصادی
در مفهوم توسعه
"توسعه" (Development) در لغت به معنای رشد تدریجی در جهت پیشرفته تر شدن ، قدرتمند تر شدن و حتی بزرگتر شدن است.ادبیات[1] توسعه در جهان بعد از جنگ جهان دوم مطرح و مورد تکامل قرار گرفت. هدف کشف چگونگی بهبود شرایط کشور های عقب مانده (جهان سوم) تا شرایط مناسب همچون کشورهای پیشرفته است.
طبق تعریف،توسعه تلاشی است برای ایجاد تعادلی تحقق نیافته و راه حلی است در جهت رفع فشارها و مشکلات که پیوسته بین بخشهای مختلف زندگی اجتماعی و انسانی وجود دارد، بگونه مثال کشورهای پیشرفته نیز، پیشرفت فکری و اخلاق انسانی با شرایط های فنی (فنآورانه) همسانی ندارند و یا اینکه فرهنگ عامه با تکتیک های وسایل ارتباط جمعی هماهنگی ندارد.
یا به بیان دیگر، توسعه[2] یک فرایند چند بعدی است که معمولاً به تغییر از یک وضع کم مطلوب به وضع مطلوب اشاره می کند. توسعه یک مفهوم هنجاری است و هیچ تعریف قابل قبول واحد برای آن وجود ندارد برخی معتقدند که توسعه باید به زمان ، مکان و شرایط مربوط باشد و نمی توان آنرا با فورمول کاربرد جهانی تحقق داد.
بروکفلید توسعه را این چین تعریف می کند: توسعه را باید برحسب پیشرفت به سوی اهداف رفاهی نظیر کاهش فقر، بیکاری و نا برابری تعریف کرد. درهر صورت اندیشمندان مختلف ، متناسب با ذهنیت ها،شرایط و بافت اجتماعی با جامعه خود ( یا جوامع مورد مطالعه) مکاتب مختلف را ابداع نمودند و آنرا به دیگران پشنهاد کرده اند.
اما آنچه بیشتر روشنگر است و اختلاف زدائی در برداشتها از مفهوم توسعه می کند، همان عناصر ترکیبی مانند: سیاست ، اقتصاد ، شرایط اجتماعی- فرهنگی و قدرت بکارگیری و در اختیار داشتن علوم یا فنآوری مورد ضرورت برای توسعه است.
چون وقتی ما عناصر و مؤلفه های دیگری را نیز در فرایند توسعه در نظرگرفته میدانیم برای این است که در برخی بررسی ها،رفتار اجتماعی کلی ازرفاه اقتصادی فراتر رفته بعنوان فراهم ساختن شرایط ضروری تحقق استعداد باالقوه شخصیت انسانی، که بصورت کاهش فقر، نابرابری و بیکاری تجلی پیدا می کند تعریف شده است.
بصورت ساده تر نیز، توسعه به معنی برآورده فزاینده نیازهای اساسی نظیر نیاز به غذا در نظر گرفته شده است اینکه این نیازها تا چه اندازه کسترده هستند و انیکه آیا برای نمونه ، آموزش را نیز در بر میگیرد ، جای بحث دارد.
توسعه به صورت بهبود شاخصه های اجتماعی خاص، مثل تهیه مسکن بسیاری از این اندیشه های توسعه، بحث های قابل توجهی ماهیت نظری و تجربی روابط میان رشد اقتصادی، الگوی رشد، و توزیع منابع،منافع حاصل از رشد یا آنچه که گاه انصاف خوانده می شود را دنبال کرده است.
علی فیروز "ابوذر"
.
[1]-Oxford Dictionary,Oxford Press, 2001
[2]- Iain Mclean,Concise Dictionary of Politics ,Oxford Press, 2002
