اجتماعی فرهنگی

جوانان و چشم انداز

آینده

پرهیاهوترین دوره عمر آدمی، ایام جوانی است غلیان شهوت، تمایل به جنس مخالف، احساسات و عواطف پارامتر های اند که یک جوان را تهدید میکند طوری که اگر به امروز و فردای خود نیندشد دچار انزوا، پرخاشگری شده  نا خود آگاه بسوی فردای  نامعلوم و مبهم سوق داده خواهد شد به تعبیر دقیق تر  عمر آدمی  مانند جاده ی معمولی نیست که یک دریور آن مسیر را بار ها طی کند تا بتواند مهارت لازم را پیدا نموده و از خطرات احتمالی درامان باشد بلکه عمر همانند آب است که فقط یکبار روی زمین می ریزد.

بدون شک نگاه جوان به زندگی و اینکه از کدام روزنه ای به روز گار می نگرد، برنامه ریزی در آینده  می داشته باشد در اعمال و رفتار وی متجلی می شود اما اموری هستند که در تعالی بخشیدن  افق دید انسان موثر واقع می شوند. دور اندیشی، آینده نگری و چاره اندیشی به رخداد های احتمالی از جمله راه های اند که زندگی موفق آمیز را برای نوجوان و جوان شکل میدهد آن زمان است که می توان انتظار استفاده منطقی و مثمر از نیروی جوان، افکار و اندیشه ای جوان داشت.

 بقول یکی از نویسندگان " تو، می توانی ساخته تاریخ باشی وهم سازنده تاریخ"به همین ملحوظ  نسل جوان هم به نوبه خود می تواند بهترین سازنده تاریخ باشد وبا توجه به نقش آفرینی این نسل می تواند فردای مطلوب را در عمل شکل دهد به همین جهت جوان دوراندیش در سروسامان بخشیدن  به آینده موفق و غلبه بر مشکلات  با برنامه سیستماتیک وارد عمل می شود.

عمده ترین خطرات نبود آیندنگری و تدبیر در برابر خطرات احتمالی تحیر، ابهام و ورد به دنیای مجهول ومبهم است نداشتن بینش گسترده و فراگیر عاملی مهمی است در ایجاد مشکل روانی مانند انزوا، پرخاشگری و... که دامنگیر جوانان می شوند.

از طرف دیگر جوانان زمانی به آرزوها ، آرمان و اهدافش نایل می آید که نسل قبل از وی مسئولیت پذیر باشند زمینه ساز و پیش فرض رسیدن به اهداف و آرمانها مستلزم داشتن برنامه فراگیریست که در قسمت رشد و بالندگی  جوانان ازطرف نسل قبل از وی صورت گیرد وآنگاه می توان امکان استفاده مثمرو پوربار از وجودنسل نو، از نیروی فکری و فزیکی وی  در ورای زندگی بعمل بیاورد. زیرا که جوانان کارگردان ومحور اساسی حرکت و جهش بسوی فرداهای روشن است و به علت نقش آفرینی و آینده سازی بهتر از هر نسلی دیگر می توانند در زدایش فقر، رهایی از وابستگی ها، تحقق عدالت و آزادی،تامین امنیت و توسعه دموکراسی در کشور نقش ایفا نمایندنقش آفرینی جوانان را نباید در فرایند زندگی آینده از نظر دور داشت زمینه سازی، بستر سازی ومساعد نمودن هر نوع امکانات مناسب بمنظور سهیم ساختن به ساختار سیاسی و  تصمیم گیری های کلان کشور می تواند در بوجود آوردن فضای همدیگر پذیری، همگرای و گسترش روابط نیک اثر گذار و سرنوشت ساز باشد بنابراین جوانان در فلسفه وجودی خویش آفریننده گان آینده اند و میباید که امروز با سهیم شدن در بخش های مختلف تجربه اندوزی نمایند همانطوریکه همه جوامع پذیرفته اند که" به نسل نوین باید مجال تجربه اندوزی داد" تا خطاهاو لغزش های احتمالی یشان اصلاح و ترمیم گردد. این امر خواهان سازماندهی درست  جوانان را در مسیر صحیح  می  طلبد تا با پرهیز از واکنش های پرخاشگرانه احساساتی ،نابردباری و شتابزدگی فضای سیاسی و اجتماعی آینده را همگام با پیشرفت ها و مقتضیات زمان خویش شکل داده و اهداف و آمارنهای مردم ، ملت و جامعه خویش را برآورده سازند.

اما تشوشات و نگرانی های جوانان  همچنان که امروز دامنگیر یشان اند درآینده نیز از این نگرانی ها شاکی اند که به چند موردی عمده ذکر می شود .

1- تشویش از آینده مبهم  و مجهول:- توجه به آینده مجهول وترس از وقوع  حوادث باعث نگرانی  عده زیادی از جوانان شده اند اکثر کسانی که شغل و حرفه معین ندارند جوانان اند.

وقتی از دید یک جوان ساده به جامعه نگریسته شود در خواهید یافت که ایستادن درکنارجاده ها و چوک ها برای دریافت شغل  بمنظور تامین حد اقل معیشت آنهم در صورتیکه کسی پیدا شود و به اصطلاح خودشان "به کار ببرند" عده کثیری از جوانان اکثر روز های هفته را بیکار در چوک هاسپری می کنند.چقدر رقت بار  و رنج آور  است.

وقتی در شهر برود در خواهید یافت که تعداد زیادی از جوانان  با کراچی های دستی  زیر آفتاب سوزان روی جاده های خاک آلود بویژه روز های که نیروی امنیتی پولیس ایشان را در محلات نمی گذارند وبا انبوهی از کراچی های دستی پائین و بالا می روند و به اصطلاح خود شان "کارکردن نمی مانند" چقدر رنج آور است و چی امیدی به آینده خواهند داشت.

وقتی از دید یک جوان ساده به سطح نسبتاً بالاتر جامعه نگریسته شود متوجه خواهیدشد که مکاتب و موسسات تعلیمی و تحصیلی هم حالت مناسبی ندارند به علت اینکه تعداد زیادی از مکاتب معلم کافی ندارند و اگر معلم دارند به علت اینکه معاش کافی ندارد اگر بپذیریم که آنهم کافیست، کتاب کافی وجود ندارد این هم در صورتی که بهترین مکتب را نمونه انتخاب کنیم بنابراین نوجوانان و  جوانان نسبت به درس  خواندن  شور، اشتیاق و علاقمندی از خود نشان نمی دهند. با تاسف به نظر می رسد که نه تنها سیستم تعلیمی و  تحصیلی درست وجود ندارد بلکه آموزگارانی که بتوانند جوانان را بسوی یک فردای متعالی سوق دهند نیز  به چشم نمی خور د.

وقتی از دید یک جوان ساده سطح بالایی جامعه نگریسته شود به نتیجه میرسیم که از طرف سیاستگذاران، و کارگردانان جامعه شعارهای بدون عمل ، امیدهای دلفریبانه،تشریفاتی ،وعده و وعیدهای  خوشبینانه را در برابر این نسل سر می دهند اما اثرگذاری آن در عمل هیچ محسوس نیست حدود هفت سال از استقرار نظام سیاسی  می گذرد ولی  هنوز بحران های سیاسی،  اجتماعی ،امنیتی و... شدیداً ما را تهدید میکند.

در پیوند به گفته های بالا، چون  در زمینه های فوق و سایرمواردی که ازین  نوشتار بیرون مانده است از طرف دولتمردان وکارگردانان جامعه، ارگانهای  ذیربط بویژه ریاست جوانان در چارچوب وزارت فرهنگ هیچ برنامه و  سیاستگذاری مشخصی به چشم نمی خورد.حال سازنده آینده است  هنگامی که  یک جوان نسبت به  حال با  یاس ونومیدی زندگی کند هیچگاهی نمی تواند نسبت به آینده خویش اطمینان داشته باشد بنابراین لازم به  نظر می  رسد که  با قضایا و اوضاع درخصوص نوجوانان  وجوانان سیستماتیک، واقعبینانه وعملگریانه وارد عمل شد.  

2- نومیدی وانزوای سیاسی واجتماعی: عدم مشارکت جوانان در ساختار سیاسی و نادیده گرفتن ایده ها ودیدگاهای جوانان در عرصه های مختلف سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی... موجب شده که  اکثریت جوانا ن از زندگی سیاسی دست بکشند گویا اینکه فعالیت های  سیاسی مربوط به آنها  نیست و نباید فعالیت های سیاسی را انجام  دهند.در حالیکه آزادی های مدنی وسیاسی در جوامع دموکراتیک به عنوان یک  حق مسلم هر فرد مطرح است  درچنین  جوامع تفکر، ایده پردازی، خلاقیت وفعالیت درعرصه های مختلف اهمیت فوق العاده دارد غیر سیاسی شدن موسسات تحصیلات عالی، یاس و دوری گزیدن را در بین جوانان تسریع بخشیده است.

 نبود فرصت های مدنی و سیاسی باعث می شود که جوانان در جامعه سرخورده باربیایند واز آنجائیکه وضعیت اقتصادی کشوررقت بار است اشتغال جوانان باعث فعالیت بیشتر اجتماعی جوانان و سهم گیری در عرصه های مختلف میشود اما چون در مورد ، سیاست  مطلوب اتخاذ  نمی شود کار را از دست جوانان گرفته و عده زیادی از  آنان بیکار  بی کار و بی برنامه باقی میمانند، این خود پیامدیست منفی و نامطلوب.

بهر حال، جهت دستیابی به آینده  مطلوب وقابل  اعتماد نیاز به نسل پویا  وتوانا داریم واین جونان امروز هستند که  آینده مطلوب  فردا را در عمل شکل  میدهند بناً لازم  به نظر می  رسد که سیاستگذاران عوامل  انزوای جوانان را  تشخیص داده ودر  قسمت رفع آن سعی به خرچ هند تا یک  آینده روشن را انتظار داشت.

به  هر ترتیب، نگارنده به آینده مطلوب جامعه  و نسل جوان آینده ساز اعتقاد دارد وباورمند است که مسئولین وکارگزاران و کارگردانان جامعه با عقل و منطق وبدور  ازهرنوع هیجانات برمشکلات جامعه و بویژه برمشکلات جوانان فایق خواهد آمد.

عبدالله عطائی؛ یک امید شگوفا